Spelen met de bal, ja of nee?
Mijn hond heeft het nodig om achter een bal of frisbee aan te rennen
Helaas horen wij dit vaak in de praktijk als wij tegen de baasjes moeten zeggen dat ze de hond beter niet meer achter een bal of frisbee aan kunnen laten rennen. Dit advies is dan vooral gericht op de zware belasting die het rennen achter een bal of frisbee heeft op het lichaam van de hond. Zeker mensen met zogenaamde ‘werkhonden’, bijvoorbeeld de baasjes van Mechelse herders (en kruisingen), Border Collies, Aussies, en Kelpies, hebben het idee dat deze honden héél veel moeten bewegen om aan hun trekken te komen. Zij denken dat als de hond niet meer achter iets aan kan rennen, de hond ongelukkig wordt. Het is echter een fabeltje dat het gooien van ballen of frisbees ervoor zorgt dat de hond gelukkig wordt omdat hij dan veel kan rennen. Integendeel! Het gooien van ballen en frisbees zorgt er juist voor dat de hond zowel lichamelijk als geestelijk overbelast kan worden.
Het vaak gooien van ballen zorgt voor een overbelast stress systeem.
Als een hond achter iets aan rent dan triggert dit het jachtinstinct. Tijdens de jacht stijgt het adrenalinegehalte. Adrenaline is een kortwerkend stress-hormoon dat redelijk snel weer naar een normaal niveau zal zakken, maar het stress-hormoon Cortisol blijft nog uren actief in het lichaam.
Mijn hond wordt niet moe van achter de bal aan rennen.
Veel mensen zeggen dat zelfs na het rennen achter de bal, de hond niet moe lijkt te zijn, zodat ze nog meer met de bal gaan gooien. De hond is echter wel moe, maar door de hoge stresshormonen in het lichaam blijft de hond alert en kan hij niet goed voelen hoe moe hij is, daarom zal hij de bal steeds weer terugbrengen.
De kans is dus groot dat de hond lichamelijk overbelast wordt, maar het is tegelijkertijd geestdodend, omdat ze niet hoeven na te denken over wat ze doen. Ze werken vanuit instinct en niet vanuit hun hoofd. Omdat de hond niet uitgedaagd wordt om zijn intelligentie aan te spreken, kan de hond zich gaan vervelen en daardoor probleemgedrag gaan vertonen.
Wat is het adrenaline hormoon?
Adrenaline (of epinephrine) is een stresshormoon (en neurotransmitter) dat aan de basis staat van de fight- or flightreactie (vechten, vluchten, bevriezen) en aangemaakt wordt in het bijniermerg. Adrenaline werkt vaak samen met een ander bijnierhormoon (bijnierschorshormoon) en dat is cortisol.
Wat doet adrenaline?
Dit hormoon heeft meerdere functies:
- Versnellen van de ademhaling
- Verhoogt het glucosegehalte in het bloed
- Verminderen van de bloedstroom naar de darmen (verteringsstelsel)
- Verwijden van de pupillen (en op scherp zetten van het zenuwstelsel ende hersenen)
- Verbeteren geheugen
- Verhogen van de hartslag en bloeddruk (effect door perifere vaatvernauwing), alertheid én bloedstolling als bescherming bij verwondingen.
Wat doet cortisol?
Cortisol bereidt het lichaam voor om langere tijd alert te zijn en snel te kunnen handelen, hard te kunnen werken en meer te kunnen presteren, het verhoogt de hartslag en daardoor kan zuurstof sneller rondgepompt worden door het lichaam. Ook wordt daardoor de suikeropname in de spieren verhoogd. (hogere bloedsuikerspiegel)
Door meer suiker in het bloed (glucose), krijgt het lichaam meer energie waardoor het meer kan presteren. Een hond heeft dan veel rust en slaap nodig om de cortisol weer te kunnen laten herstellen tot een normaal en gezond niveau. Als de hond bij de volgende wandeling weer achter de bal aan mag rennen, dan is het lichaam nog niet hersteld en zo leven veel honden bijna constant met een veel te hoog cortisol gehalte in hun lichaam. Deze langdurige stress kan leiden tot veel problemen waaronder:
- Slaapproblemen
- Overgewicht
- Uitputting
- Darmklachten
- Falend immuunsysteem
De positieve effecten van cortisol op korte termijn zijn heel slecht voor de hond als ze te lang aanhouden.
Slenter en snuffel wandelingen
Het is dus een sprookje dat honden uren moeten lopen en rennen om aan hun trekken te komen. Zelfs de zogenaamde werkhonden hebben naast fijne wandelingen ook andere dingen nodig.
Maar wat kan u dan allemaal nog meer doen met uw hond? Wat een hond onder andere nodig heeft is tijd om de omgeving te verkennen en informatie op te nemen. Dit doet de hond vooral met de neus. Een hond heeft tussen de 125 en 300 miljoen reukcellen in de neus. Even ter vergelijking, de mens heeft er ongeveer 5 miljoen. Nog een leuke vergelijking, er zijn wel 1000 verschillende geurreceptoren (zintuigcellen) bekend bij de hond, bij de mens zijn dit er rond de 350. Waar een hond echt blij van wordt is regelmatig een slenter en snuffel wandeling. Tijdens deze langzame wandeling heeft de hond alle tijd en ruimte om volop de neus te gebruiken. Dit geeft voldoening en de hond wordt er ook moe van.
Mocht u toch uw hond met een bal willen laten spelen, dan kunt u ook de bal gooien terwijl de hond bij u zit en niet naar de bal kijkt. Nog mooier is het als het gras wat hoger is, zodat de hond daarna op zoek moet gaan naar de bal. Dit is voor het lichaam veel minder zwaar en het levert ook minder opwinding (stress) op.
Op veel hondenscholen worden verschillende leuke activiteiten aangeboden zoals speuren, Hoopers en Treibball, maar ook thuis kunt u leuke speur en intelligentie spellen doen met uw hond.
Bronnen:
– Totofit: Think before throwing
– Dogs4Motion: Repetitive ball throwing: the facts and the alternatives
– MC Rehabilitation: Why playing fetch with your dog is more dangerous than you think
– Movi-Academy: Ballen gooien voor je hond. Onschuldig of toch niet? Door Amber van Ommeren
– Hormoon Factor: Ir. Ralph Moorman
– Doggo: De hondenneus binnenstebuiten
– Meulenberg Training & Coaching: De invloed van stress op sportprestaties